को थिए त ती थुनिएका एघार जना ?

यदी विज्ञानलाई बिश्वास राखेर अगाडी बढ्ने समाज हो भने अब गाजा अथवा यस्का उत्पादनहरुबाट बनेका सामानबाट बन्चित रहन सकिदैन, हैन र ? परम्परागत कुराहरुलाई पछाएर अघि बढ्ने समाज पनि गाजा र यसका उत्पादनबाट टाढा रहन सक्दै – सक्दैन । यदि परम्परा र इतिहासलाई विश्वास गरेर अगाडी बढ्ने हो भने नेपालमा ४० बर्ष देखि प्रहरी प्रसाषण, आमा समूह र बुद्धीजिवीहरुले काट्दै आएको गाजाको सायद अहिले सम्म नाम र निशाना नै नदेखिनु पर्ने हो ।

परापूर्व कालदेखि विश्वको मानव सभ्यता घरेलुकरण गरिएको जडिबुटी या आनन्दीय समसाधन अर्थात मानवलाई जिविको पार्जनका निमित्त आवश्यक पर्ने गाँस, बाँस र कपास सबै कुरामा एउटै गाजाले परिपूर्ति गरिदै आएको मानव इतिहास प्रशस्त भेटिन्छन्  ।

नेपाल विश्व सामु स्वतन्त्र राष्ट्रका रुपमा परिचित हुनु अगाडी देखी नै गाजाका कारण विश्वसामु परिचित राष्ट्र हो । राजा महेन्द्रले UN को single Narcotic Convention 61 मा गाजालाई अवैध गर्ने बिषयमा Reservation लिएर नेपालमा गाजा धर्म ,संस्कृती र औषधीको रुपमा पर्योग हुने कुराको अडान लिएका थिए । बिरेन्द्र राजाको पालामा आएर गाँजालाई नेपालमा पूर्ण रुपमा अवैध गरियो । विश्व मानव चित्रमा नेपाललाई भौगोलिक रुपमा चिनाउने सगरमाथा हुँदा हुँदै पनि हिप्पी र गाजाले गर्दा नेपालमा पर्यटनको प्रचुर सम्भावना बढेको हो ।

इतिहासलाई केलाएर हेर्दा, इतिहास सधै सही नहुने कुरा गाँजाले प्रमाणित गर्छ । विश्वका विकसित देशहरुमा गाँजा वैध हुनु पनि इतिहासलाई गलत ठहराउने एउटा प्रमाण हो । यो सबै कुरा बुझाउदै गर्दा ११ जना गाँजा बैधानिक अभियानका अभियन्ता, जो गाँजा बैधानिक गर्ने क्रममा ११ दिन सम्म जेल सजाय भोगेर छुट्टिए, उनीहरु स्मरणमा आईरहेछन् । यसले गर्दा गाँजा बैधानिक गर्ने सोच र जाँगर अनि उनीहरुको नयाँ कुरा प्रतिको इच्छाले उनीहरु राष्ट्रबादी युवक र असल नागरिकको रुपमा आफुलाई सबैसामु दर्साउन सफल भए । उनीहरुको हिम्मत एकदिन नेपाली इतिहासमा स्वर्णिम अक्षरले लेखिने छ ।

नेपालमा पढेलेखेका, विज्ञानमा विश्वास गर्ने, आफ्नो क्षमतालाई कदर गर्ने युवाहरुको कमी छैन तर उनीहरु कुनै राजनीतिक बन्धन या सामाजिक साथै पारिवारीक बन्धनमा बाँधिएर हो या अरूले के भन्छन् ? भन्ने कुराको डरले हो, गाँजा अथवा कुनै नयाँ कुराको विषयमा आफ्नो धारणा दिदैनन् र एक शब्द पनि बोल्दैनन् । यसो भनिरहँदा, नेपालका ५०% बढी युवाले गाँजाको प्रयोग गर्दै आइरहेका छन् । केही समय अगाडिसम्म कन्डम, महिनावारी अथवा यौन सम्पर्कका बिषयमा कुरा गर्नेलाई समाजमा तुच्छ रुपले हेरिन्थ्यो र अनादर गरिन्थ्यो । तर अहिलेको समयमा ती सबै कुरा मानव बिकासको क्रममा प्राथमिकता ठानेर सामान्य रुपमा लिंदै आएका छन् भने शिक्षा प्रणालिमासमेत समावेस गरिएको छ ।

‘गाँजा औषधिय गुण भएको जडिबुटि हो जसलाई व्यवस्थित गरेर अगाडी बढ्नु पर्छ’ भन्ने कुरामा UN मा भोट गरेको राष्ट्र नेपालले अहिले सम्म गाँजाप्रति आफ्नो दृष्टिकोण परिवर्तन नगर्नु अथवा कानुन संशोधन नगर्नुले या त नेपाली नेताहरुमा यसको ज्ञान नहुनु या त कुनै माफियाबाट संचालित छन् भन्ने प्रष्ट गर्दछ । नेपाली समाजलाई सधै गरिब,असिक्षित र बेरोजगार राखियो भने आफ्नो राजनीतिमा आफूलाई सधै फाईदा पुग्ने सोच पनि हुन सक्छ । ती तमाम सोचहरुलाई चिर्दै नेपालले सम्बोधन नगरेको कानुनको बेवास्ता गर्दै कसले के भन्छ भन्ने कुरा कुनै पर्वाह नगरी ती युवाहरुले गाँजा सम्बन्धि जनचेतना फैलाए । उनीहरुको यो साहस यसको व्यवसायिक उत्पादनको सम्भावना नेपालमै देखेर तमाम बेरोजगार युवा तथा खाडीसॅगै अन्य कुनै देशबाट काठको बाकसमा आउने युवाहरु प्रति समर्पित देखिन्छ । गाँजा आन्दोलनले सामाजिक विकासमा सेवा पुर्याउने कुरा भविष्यले देखाउला तर ती युवाहरुको प्रयासले फेरि एकपटक नेपालको हिमाल ,पहाड र तराइलाई एउटै मुद्दामा एकै स्वर गरिएको छ । जुन कुरा राष्ट्रिय एकता ,आर्थिक स्वतन्त्रता र स्वतन्त्र देशको विकासमा अमूल्य हिराको रुपमा रहने छ ।

  –  सदिक्षा के.सी.